Zakleszczony zacisk hamulcowy: Jak to się stało i jak mogę tego uniknąć?

Czy zauważyłeś, że Twój samochód ściąga na jedną ze stron podczas hamowania lub dłużej niż zwykle zajmuje mu całkowite zatrzymanie się? Czy czujesz, że naciśnięcie pedału hamulca wymaga znacznie większego wysiłku niż zwykle? Czy czujesz zapach spalenizny po procesie hamowania? Silnik Twojego auta wolno pracuje, a jego prowadzenie uległo pogorszeniu? Być może nadszedł czas naprawić zacisk hamulcowy.

Konstrukcja zacisku hamulcowego

Zacisk to bardzo ważny element układu hamulcowego, służący do mocowania i unieruchamiania klocków hamulcowych, zapewniając tym samym ich mobilność podczas hamowania. Obecnie dostępne są 2 rodzaje zacisków: pływające i stałe.

Zaciski pływające zazwyczaj posiadają jeden, czasami dwa tłoki zlokalizowane wyłącznie po jednej stronie tarczy hamulcowej. Obudowa zacisku jest przymocowana do wspornika przymocowanego przy pomocy śrub do zwrotnicy; klocki hamulcowe są zamocowane na wsporniku.

W celu zabezpieczenia klocków hamulcowych wewnątrz szczelin prowadzących stosowane są specjalne sprężyny. W momencie wciśnięcia pedału hamulca tłok wysuwa się z cylindra i wywiera nacisk na wewnętrzny klocek hamulcowy. Następnie wspornik przesuwa się wzdłuż trzpieni prowadzących i przyciska zewnętrzny klocek hamulcowy do tarczy.

Zacisk stały nie posiada w swojej konstrukcji trzpieni prowadzących, a jego tłoki umieszczone są po obu stronach tarczy hamulcowej. Podczas hamowania do wszystkich cylindrów dostarczany jest równomiernie pod ciśnieniem płyn hamulcowy, powodujący ruch zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych klocków hamulcowych. W każdym innym przypadku są one od siebie odseparowywane przy pomocy sprężynowych ograniczników.

Dlaczego mój zacisk hamulcowy uległ zakleszczeniu?

Powszechnymi przyczynami zakleszczenia się zacisku hamulcowego są:

1. Wystawienie na wilgoć i brud. Zgromadzone zanieczyszczenia zapobiegają przed swobodnym poruszaniem się tłoków i trzpieni prowadzących. Woda powoduje ich korozję, prowadzącą do ich zakleszczenia się. Jeśli gumowe osłony przeciwpyłowe służące do ochrony ruchomych części przed szkodliwym działaniem środowiska przeciekają to zwiększa się ryzyko uszkodzenia tłoków i trzpieni. Zakleszczenie zdarza się także dużo częściej, gdy płyn hamulcowy jest regularnie wymieniany: jest on higroskopijny, co oznacza, że wraz z biegiem czasu będzie zawierać coraz większą ilość wody; prowadzi to także do korozji tłoków i trzpieni.
2. Korzystanie z nieodpowiedniego smaru lub całkowity jego brak. Do trzpieni prowadzących należy stosować specjalny, odporny na wysoką temperaturę smar. Nieodpowiedni smar zazwyczaj ulega wyschnięciu lub wyciekowi; może to także zniszczyć gumowe części zacisku. Trzpień prowadzący nie jest w stanie poruszać się swobodnie w nabrzmiałej tulei.
3. Gwałtowne zmiany temperatur. Ma to niekorzystny wpływ na gumowe osłony przciwpyłowe. Przyspieszają one korozję oraz mogą powodować wygięcie się tarczy hamulcowej, prowadząc często do zakleszczenia się hamulców.
4. Zużyte elementy zacisku hamulcowego. Zużyta obudowa zacisku lub powierzchnia tłoka powoduje jego odkształcenie i zakleszczenie. Brud gromadzący się w uszkodzonych miejscach utrudnia swobodny ruch ruchomych części. Ingerencja powietrza powoduje szybszą korozję.
5. Odkształcenie. Trzpienie prowadzące mogą ulec wygięciu poprzez ich nieprawidłowy montaż, wysokie obciążenie lub nieuważną jazdę; zwiększa to także ryzyko zakleszczenia się zacisku.
6. Jazda ze zużytymi klockami i tarczami hamulcowymi. Aby zapewnić dobrą przyczepność zużytych okładzin ciernych tłok może zbyt mocno wysuwać się, co może prowadzić do jego zniekształcenia.
7. Korzystanie z nieodpowiedniego płynu hamulcowego. Jeśli płyn jest zbyt lepki, tłoki nie powracają do swojej pozycji początkowej. Poza tym tłoki polimerowe lub kompozytowe mogą ulec nabrzmieniu wskutek kontaktu z nieodpowiednim płynem hamulcowym.
8. Wystawienie części na działanie szkodliwych środków chemicznych. Piasek pochodzący z drogi i płyn hamulcowy powoduje przedwczesne zużywanie się gumowych osłon przeciwpyłowych, dlatego niezwykle ważne jest stałe zapewnienie pełnej szczelności układu.

6 Zasad odpowiedniego korzystania z zacisków hamulcowych

1. Oczyszczaj i smaruj elementy układu hamulcowego oraz sprawdzaj stan gumowych osłon przeciwpyłowych za każdym razem, gdy wymieniasz klocki hamulcowe - lub co 6 miesięcy. Wymień wtedy także elementy uszczelniające będące pod ciśnieniem.
2. Wymieniaj terminowo płyn hamulcowy. Jest on higroskopijny, przez co z biegiem czasu zawiera on coraz większą ilość wody. Wpływa to na skuteczność hamowania oraz powoduje wewnętrzną korozję tłoków.
3. Dobierz smary do konkretnego modelu samochodu. W celu smarowania podkładek, sprężyn ciśnieniowych oraz zewnętrznej powierzchni klocków hamulcowych szeroko stosowane są specjalne pasty chroniące przed zatarciem zawierające miedź lub molibden. W mocowaniu klocka hamulcowego zaleca się stosowanie smarów ceramicznych. Trzpienie prowadzące muszą być smarowane produktami mineralnymi zapewniającymi prawidłową pracę w temperaturach pomiędzy -45 °C a +180 °C. Istnieją także uniwersalne smary syntetyczne odpowiednie do stosowania we wszystkich ruchomych elementach układu hamulcowego. Podczas serwisowania układu ważne jest umieszczenie niewielkiej ilości smaru wewnątrz osłon przeciwpyłowych, aby uchronić je przed wyciekiem na okładzinę cierną. Powinieneś także unikać przed kontaktem past chroniących przed zatarciem z elementami uszczelniającymi.
4. Unikaj agresywnego stylu jazdy. Podczas jazdy na wietrznych, górskich drogach nie zaleca się częstego korzystania z hamulców. Podczas jazdy do normalnych drogach zaleca się unikanie gwałtownego ruszania i hamowania. Pomoże to w zapobiegnięciu przegrzewania się układu hamulcowego.
5. Podczas wymiany klocków hamulcowych korzystaj ze specjalnego przyrządu wciskającego tłok do wnętrza cylindra. Upewnij się, że element nie uległ zniekształceniu.
6. Aby spowolnić lub zapobiec korozji pomaluj zacisk specjalną farbą odporną na ciepło. Jego powierzchnia powinna zostać uprzednio wyrównana papierem ściernym oraz odtłuszczona. Warstwa farby nie tylko ochroni zacisk przed korozją, ale i także sprawi, że Twoje auto będzie się wyróżniało od innych.

Podsumowanie: Zacisk to rodzaj części samochodowej, która nigdy nie powinna być lekceważona. Jego bezawaryjna praca zapewnia skuteczność układu hamulcowego, a tym samym Twoje bezpieczeństwo - jak i również bezpieczeństwo innych. Ignorowanie pierwszych oznak uszkodzenia zacisku może powodować pęknięcie tarczy hamulcowej lub całkowite uszkodzenie hamulców. Postępuj zgodnie z powyższymi zaleceniami aby upewnić się, że Twój zacisk hamulcowy będzie służył długo i bezawaryjnie.

Przydatne filmiki na ten temat:

Samodzielna regeneracja zacisków hamulcowych

Jak zapobiec blokowaniu się zacisku hamulca?